Karaman'ın koyunu belki çıkar keratini!
Editör: Karamanca
12 Eylül 2025 - 05:43 - Güncelleme: 12 Eylül 2025 - 05:54
İşte Mustafa Koçak'ın yol haritası niteliğindeki köşe yazısı..
''Bu yazım da yeni bir iş fikri ve destek ile geldim. Aslında mevzumuz Karaman’ın Koyunu… Karaman’ın rüzgârını, kırağını biliriz; ama asıl sermayemiz, bu toprakların yaklaşık 790 binlik küçükbaş varlığıdır. Mesele artık sadece koyun-keçi sayısı değildir; yünün kaderini değiştirecek akıllı bir atılımı konuşmanın vaktidir. Çünkü yünün iki mücevheri var: keratin ve lanolin. Adını yabancı bulabilirsiniz ama işlevi çok yerli. Saç kreminden bebek losyonuna, yara bakımından ileri malzemeye kadar dünyada altın kıymetindeler.
Sadece bu değil 4 ayrı alanda ciddi destek sunuyor yerel kalkınma hamlesi. Aşağıdaki görselde şehrimize özel olarak verilen destekleri görebilirsiniz. Savunma sanayine yönelik hazır gıda üretimi konusu da şehrimizin önde gelen fabrikatörlerinin ilgisini çeker diye düşünüyorum. Yine hassas tarım ekipmanlarının üretimi ve meyve atıkları konusu da şehrimiz de oldukça değer görecektir. Aslında Sanayi bakanlığı şehrimizi gerçekten mercek altına alıp yatırımcı için çok cazip bir teklifle gelmiş.
Biz bu yazımızda son dönemde gündemimizde olan su sorununu da bir nebze avantaja çevirecek bir destek üzerinde duracağız. Malum “Su, su” diye inleyen bir coğrafyadayız. Resmî brifinglerde de yazıyor: Sulanabilir arazinin hatırı sayılır kısmı, su kıtlığı yüzünden fiilen sulanamıyor. Hal böyleyken su-yoğun değil, bilgi-yoğun üretime yönelmek Karaman aklının gereği. Yünümüzü sınıflayıp yıkayacak, keratin ve lanolini çıkarıp arıtacak, ipliğini eğirip kumaşına çevirecek süreçleri kurabilirsek, çöpe giden yapağıyı raf ürünü yapar, hem istihdamı hem ihracatı büyütürüz.
İyi haber şu: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın “Yerel Kalkınma Hamlesi” bu dönüşüme kapı aralıyor. Karaman’ın resmî yatırım listesinde “Keratin Üretimi ve Yün İşleme Tesisi (keratin, yün, yün ipi, lanolin vb.)” açıkça yer alıyor. Her proje için 240 milyon TL’ye kadar destek çerçevesi var; ihtiyaca göre %15’e kadar nakdî destek veya %20’ye kadar faiz/kâr payı desteği seçenekleri sunuluyor. Üstüne KDV istisnası, gümrük muafiyeti, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi ve SGK işveren hissesi desteği de ekleniyor. Yani Karaman’ın yününü laboratuvardan fabrikaya, fabrikadan ihracata taşıyacak omurga hazır. Kötü haber ise hala Karaman’da bu konuda bir çaba olmaması.
“Bundan bize ne düşer?” derseniz, üç net cevabı var. Birincisi, ziyanı önleriz. Bugün merinos yapağısı doğru sınıflanıp temizlenince keratine dönüşür; saç-cilt bakım zincirine girer. Lanolin ise bebek ürünlerinden dermakozmetiğe kadar geniş pazarda aranan hammaddedir. İkincisi, nitelikli iş kapısı açılır: Yıkama, sınıflama, iplik-dokuma, ekstraksiyon-arıtım, paketleme-lojistik gibi hatlarda kalıcı istihdam doğar. Üçüncüsü, döviz kazanırız: Hammaddeyi ucuza satmak yerine işlenmiş ürünü değerinde ihraç ederiz. Bir de işin su hesabı var: Süt-yem hattı suyu fazla tüketir; oysa yün bazlı kimyasal/biomalzeme hatları kapalı devre ve geri kazanımla Karaman’ın su gerçeğiyle barışık yürütülebilir. Doğa kazanır, kârlılık artar.
“Bunu kim yapacak?” diye soranlara cevabım da net: Belediye+Üretici birliği + özel sektör + Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi el ele verecek. Birlikler düzenli ve kaliteli yapağı arzını sağlayacak, özel sektör ekstraksiyon-arıtım-formülasyon hatlarını kuracak, üniversite keratin saflaştırma, lanolin rafinasyonu ve yan ürün geri kazanımı gibi Ar-Ge kademelerini yürütecek. Ticaret ve Sanayi Odası ile kalkınma ajansı ise makine parkı, sertifikasyon (ISO, REACH uyumu vb.) ve dış pazar bağlantılarında koordinasyon üstlenecek. Böylece Karaman, “yün kimyasalları kümelenmesi” yoluna girecek.
Gelin işi adım adım kuralım: Önce bir yapağı toplama-yıkama-sınıflama merkezi ve pilot keratin/lanolin hattı ile ticarî numune üretip müşteri doğrulamasını alalım. Ardından endüstriyel ölçeğe geçip hidrolize keratini (kozmetik/saç-cilt), lanolini (dermakozmetik/ilaç yardımcı maddesi) ve yün ipini (tekstil/halı) ayrı ambalaj-lojistik akışlarıyla piyasaya sürelim. Üçüncü eşikte keratin bazlı film, kaplama, hidrojel gibi biyomalzemelere ve alev geciktirici-izolasyon gibi teknik tekstillere uzanalım. Bu güzergâh, kâğıt üstünde değil; literatürde ve pazarda karşılığı olan bir yol haritası.
Karamanlı hemşehrilerime, karar vericilere ve iş insanlarına çağrımdır: Bu memleket yıllardır merinos denince adı anılan illerden. Bu bir şans değil, imkândır. “Yerel Kalkınma Hamlesi” de o imkânı yatırıma çevirmenin en somut kaldıracıdır. Valilik, belediye, oda-borsa ve üretici birlikleri aynı masaya oturursa, fizibilite bir ayda çıkar, niyet mektupları toplanır, düğmeye basılır. Yapağı çuvallarda çürümesin; kimyaya, markaya, ihracata dönüşsün.
Kısaca yün, artık yalnızca yün değil; bilgi, kimya, istihdam ve dövizdir. Biraz irade, biraz ortak akıl ve düzgün bir fizibiliteyle Karaman’ın kaderine bir ilmek daha atabiliriz. Başvuru için kaldı 20 günümüz hala vakit var…''
YORUMLAR